روان‌نویس | رضا کاکرودی - روانشناس بالینی و روان‌درمانگر

روان‌نویس | رضا کاکرودی - روانشناس بالینی و روان‌درمانگر

وبلاگ رسمی رضا کاکرودی، روانشناس بالینی. ارائه تحلیل‌های روان‌شناسی، تکنیک‌های خودیاری و مطالب تخصصی در حوزه سلامت روان و درمان شناختی-رفتاری (CBT).

مراقبت از خود، روانشناسی شناختی رفتاری ، روانشناس خوب در

 

تأثیر گفت‌وگوی درونی بر احساسات از دیدگاه 

شناختی رفتاری (CBT)

 

آیا تا به حال به جملاتی که در ذهن‌تان با خودتان تکرار می‌کنید دقت کرده‌اید؟ جمله‌هایی مانند: «من به درد این کار نمی‌خورم»، «حتماً باز خرابش می‌کنم» یا «همیشه بدشانسی می‌آرم»؟

این‌ها نمونه‌هایی از افکار ناکارآمد هستند؛ همان گفت‌وگوهای درونی که در رویکرد شناختی ـ رفتاری (CBT) به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌دهنده‌ی احساسات و رفتار ما شناخته می‌شوند.

« ذهن، مفسر ماجراهاست »

در CBT ما یاد می‌گیریم که وقایع بیرونی به خودی خود باعث ناراحتی یا اضطراب نمی‌شوند، بلکه تفسیر ما از آن‌ها عامل اصلی ایجاد احساسات منفی است.

مثلاً دو نفر ممکن است با یک اتفاق مشابه مواجه شوند (مثلاً نقد شدن در جمع)، اما یکی ناراحت و مضطرب شود، در حالی که دیگری آن را فرصتی برای یادگیری ببیند.

« افکار خودآیند چه هستند؟ »

ما در طول روز، صدها فکر ناخودآگاه داریم که سریع و خودکار از ذهنمان می‌گذرند. بسیاری از این افکار حتی آن‌قدر تکراری و قدیمی‌اند که دیگر متوجه‌شان نمی‌شویم. اما این افکار تأثیر عمیقی بر خلق‌وخو و رفتار ما دارند.

چند نمونه از افکار خودآیند منفی رایج:

  • «اگه اشتباه کنم، همه مسخره‌م می‌کنن.»
  • «دیگران همیشه بهتر از من عمل می‌کنن.»
  • «من هیچ‌وقت موفق نمی‌شم.»

« تغییر افکار، تغییر زندگی »

در جلسات درمان شناختی‌رفتاری، یکی از مهم‌ترین مراحل، شناسایی افکار ناکارآمد و سپس به‌چالش‌کشیدن آن‌ها است.

درمانگر به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید چطور برخی از باورهای ریشه‌دار (مثل احساس بی‌ارزشی یا ترس از طرد شدن) پشت این افکار خودآیند پنهان شده‌اند.

سپس با تمرین‌هایی مانند:

  • ثبت افکار روزانه
  • بازسازی شناختی
  • استفاده از جدول افکار 

به مرور یاد می‌گیرید افکار منفی را به چالش. بکشید و جایگزین‌های واقع‌گرایانه‌تری برایشان بیابید.

 

نتیجه نهایی: ذهنی آگاه‌تر، زندگی‌ روان‌تر

درمان شناختی ـ رفتاری به شما کمک می‌کند تا مسئولیت گفت‌وگوی درونی‌تان را به دست بگیرید. یاد می‌گیرید که ذهن‌تان را به جای دشمن، به یک همراه تبدیل کنید؛ همراهی که حامی‌تان باشد، نه منتقدی همیشگی.

 

نویسنده: رضا کاکرودی | روانشناس بالینی و روان‌درمانگر (CBT)

برای رزرو نوبت مشاوره آنلاین، لطفاً از طریق واتساپ پیام دهید:

۰۹۹۸۱۹۸۹۵۵۵

برای مشاوره حضوری، با شماره مطب تماس بگیرید:

۰۲۱۲۲۷۹۷۶۸۹

آدرس مطب: تهران، پاسداران، ساختمان پزشکان مهرا

برای دنبال کردن من در شبکه‌های اجتماعی:

اینستاگرام | یوتیوب

اینستاگرام: @rezakakroudi | یوتیوب: @rezakakroudi

+ تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان؛ فرصتها و چالشهای دنیای دیجیتال!


شبکه‌های اجتماعی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی مدرن تبدیل شده اند. هرچند این پلتفرم ها امکان ارتباطات جهانی و اشتراک تجربیات را فراهم می کنند، اما تاثیر عمیق آنها بر "سلامت روان" به موضوعی بحث برانگیز تبدیل شده است. از افزایش احساس تنهایی تا ایجاد فرصت‌های جدید برای حمایت عاطفی، در این مقاله به بررسی جنبه‌های مثبت و منفی شبکه‌های اجتماعی می‌پردازیم و راهکارهایی برای استفاده هوشمندانه از آنها ارائه می‌دهیم. 

 

۱. "جنبه های مثبت: از حمایت عاطفی تا جامعه‌سازی"
شبکه های اجتماعی می‌توانند در بهبود سلامت روان نقش ایفا کنند، اگر به‌درستی مدیریت شوند:  
- "حلقه‌های حمایتی": گروه‌های آنلاین برای افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی یا افسردگی، فضایی امن برای به‌اشتراک‌گذاری تجربیات و دریافت راهکارهای عملی فراهم می‌کنند.  
- "آگاهی‌بخشی": کمپین‌های سلامت روان مانند #ذهن_آگاه (Mindful) به کاهش انگ اجتماعی مرتبط با بیماری‌های روانی کمک کرده‌اند.  
- "تقویت ارتباطات": حفظ رابطه با دوستان و خانواده در دوری‌های جغرافیایی، به ویژه در دوران همه‌گیری کووید-۱۹، نمونه بارز این تاثیر مثبت است.  

 

۲. "جنبه‌های منفی: از مقایسه اجتماعی تا اعتیاد دیجیتال" 
سایه تاریک شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان را نباید نادیده گرفت:  
- "سندروم مقایسه": تماشای زندگی «کامل» دیگران در اینستاگرام یا تلگرام ممکن است به کاهش عزت نفس و احساس ناکافی‌بودن بی‌انجامد.  
- "اضطراب نوتیفیکیشن؛: بررسی مداوم پیام‌ها و لایک‌ها، سیستم عصبی را در حالت «جنگ یا گریز» مزمن قرار می‌دهد.  
- "سیکل معیوب خواب": نور آبی صفحات نمایش، ترشح ملاتونین را مختل کرده و بی‌خوابی را تشدید می‌کند.  

 

۳. "راهکارهای عملی: چگونه از شبکه‌های اجتماعی هوشمندانه استفاده کنیم؟" 
- "دیجیتال دیتاکس": هفته‌ای یک روز را بدون شبکه‌های اجتماعی بگذرانید تا ذهنتان بازسازی شود.  
- "مدیریت زمان": از اپلیکیشن‌هایی مانند «Forest» برای محدودکردن زمان اسکرول استفاده کنید.  
- "فیلتر محتوا": صفحاتی که احساس اضطراب یا نارضایتی ایجاد می‌کنند، آنفالو کنید و به‌جای آن، محتوای الهام‌بخش و آموزشی دنبال نمایید.  

 

۴. "چالش‌های پیشِ‌رو: حریم خصوصی و واقعیت‌های تحریف‌شده"  
- "اعتیاد طراحی شده": بسیاری از پلتفرم‌ها عمداً به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که کاربران را وابسته نگه دارند.  
- "شکاف بین واقعیت و نمایش: محتوای فیلترشده و زندگی‌های ایده‌آل نمایشی، تصویری غیرواقعی از زندگی ارائه می‌دهند.  
- "حریم شخصی": اشتراک‌گذاری بیش از حد اطلاعات شخصی ممکن است به سوءاستفاده عاطفی یا امنیتی منجر شود.  

 

نتیجه‌گیری:
شبکه‌های اجتماعی هم‌چون یک چاقوی دو لبه هستند؛ هم می‌توانند به بهبود سلامت روان کمک کنند و هم آن را تهدید نمایند. کلید اصلی، "استفاده آگاهانه" و تنظیم مرزهای مشخص بین زندگی مجازی و واقعی است. به‌جای حذف کامل این پلتفرم‌ها، بهتر است یاد بگیریم چگونه آن‌ها را به ابزاری برای رشد شخصی تبدیل کنیم.  


شما چه تجربه‌ای از تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر روحیه خود دارید؟ چه راهکاری برای تعادل بخشیدن به استفاده از آن‌ها پیشنهاد می‌کنید؟ نظراتتان را با ما در میان بگذارید.